TCK Madde 14 – Seçimlik Cezalarda Soruşturma Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 11 ve 12. maddeleri; vatandaş ve yabancı tarafından yabancı bir ülkede işlenen suçların Türkiye’de nasıl yargılanacağını açıklamaktadır. TCK m.14 de bu maddelere sınırlama getirmiştir. Buna göre yargılamanın Türkiye’de yapılabilmesi için işlenen suçun Türk Ceza Kanunlarına göre hapis cezası gerektiren bir suç olması gerekmektedir. TCK m.14’ün getirdiği sınırlamaya göre de Türkiye’de söz konusu suç hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için hapis cezasının seçimlik olmaması gerekmektedir.

Seçimlik cezalarda soruşturma

  • Madde 14- (1) 11 ve 12 nci maddelerde belirtilen hallerde, soruşturma konusu suçun yer aldığı kanun maddesinde hapis cezası ile adli para cezasından birinin uygulanması seçimlik sayılmış ise soruşturma veya kovuşturma açılmaz.

TCK Madde 14 Gerekçesi

11 ve 12 inci maddelerde suçun hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektirmesi bir soruşturma koşulu olarak gösterilmiştir. Hapis ve adli para cezasından birinin uygulanması hakimin takdirine bağlı bulunan seçimlik cezalı fiiller, genellikle vehamet arzetmeyen suçlardan olduklarından, yabancı ülkede işlenmeleri halinde soruşturma ve kovuşturma koşulunun gerçekleşmemiş sayılacağı maddede belirtilmiştir.

TCK m.14 Seçimlik Cezalarda Soruşturma Yargıtay Kararları

  • Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin 2020/6859 E., 2021/559 K. Sayılı Kararı

Dosya kapsamına göre, Mahkemesince Türk vatandaşı olan sanığın Almanya ülkesinde, yine Türk vatandaşı olan eşi müştekiye karşı basit yaralama suçundan açılan kamu davası sonunda, suçun yurt dışında işlendiği ve sanığın Türkiye Cumhuriyeti dahilinde ikametinin bulunmaması, yakalanmamış olması, adresinin olmaması nedenleriyle yetkili Mahkemesinin Adalet Bakanlığının istemi üzerine Yargıtay tarafından belirlenmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de;

“Seçimlik Cezalarda Soruşturma” başlıklı 14. maddesinde yer alan, “(1) 11 ve 12 nci maddelerde belirtilen hâllerde, soruşturma konusu suçun yer aldığı kanun maddesinde hapis cezası ile adlî para cezasından birinin uygulanması seçimlik sayılmış ise soruşturma veya kovuşturma açılmaz.” şeklindeki,

Aynı Kanunun kasten yaralama suçunu düzenleyen 86/2. maddesinde yer alan, “Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına  vatandaşına karşı işlemiş olduğu basit yaralama suçunun 5237 sayılı Kanunun 13. maddesinde sayılan katalog suçlardan olmadığı, ancak basit yaralama suçunun düzenlendiği 86/2. maddede hapis cezası veya adlî para cezasından birinin uygulanması seçimlik olarak sayılmış olduğundan, Türk vatandaşı olan sanık hakkında yurt dışında iken işlemiş olduğu basit yaralama suçuna ilişkin olarak 5237 sayılı Kanunun 14/1. maddesi uyarınca soruşturma veya kovuşturma açılamayacağının anlaşılması karşısında

  • Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 2015-13696 E., 2015/32228 K. Sayılı Kararı

Sanık hakkında katılana karşı 07/07/2010 tarihli kasten yaralama suçu ile hakaret suçundan hüküm kurulurken, sanığın katılana karşı işlediği iddia edilen 07/07/2010 tarihli kasten yaralama suçu nedeniyle TCK’nin 86/2 ve hakaret suçu nedeniyle de TCK’nin 125/1. maddeleri gereğince dava açıldığı, TCK’nin 86/2 ve 125/1. maddelerinde sanığa isnat edilen suçlar için seçimlik cezalar öngörüldüğü, TCK’nin “Seçimlik cezalarda soruşturma” başlıklı 14. maddesi uyarınca TCK’nin 11. maddesinde belirtilen hallerde, eylemin kanundaki karşılığının hapis veya adli para cezası olması halinde sanık hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılamayacağı dikkate alınarak, sanığa isnat edilen 07/07/2010 tarihli kasten yaralama suçu ile hakaret suçundan, CMK’nin 223/8. maddesi gereğince düşme kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde beraat kararı verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…

Stj. Av. Ezginur Aktaş
Av. Serhan Cantaş

Blog Yazılarımız: TCK Madde 13 – Diğer Suçlar