ORMAN YANGINI SUÇU VE CEZASI
GİRİŞ
Ülkemiz dört mevsimin yaşanmasından dolayı oldukça zengin bitki örtüsüne sahiptir. Geniş bir alana yayılan ormanlar ülkemizde çok büyük bir alan kaplamaktadır. Ormanlar sadece bölgesel olarak değil, küresel olarak da oldukça büyük bir önem taşımaktadır. İnsan yaşamının devamının sağlanabilmesi için ne derece önemli olduğu herkesçe bilinmektedir. Son dönemlerde çıkan yangınlar sebebiyle madde hükmü oldukça önem kazanmaktadır. Tüm bu sebepler düşünüldüğünde bu suçun düzenlenmesi oldukça yerindedir. Orman yangını çıkarma suçu, 6831 Sayılı Orman Kanunun 76. maddesinde ve 110. maddesinde düzenlenmektedir.
Bu suç kapsamında aşağıdaki fiiller 6831 sayılı Orman Kanuna göre yasaktır:
- Ormanlarda izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dışında ateş yakmak veya izin verilen yerlerde yakılan ateşi söndürmeden mahalli terketmek (m.76/b)
- Ormanda sönmemiş sigara veya yangına dolaylı olarak yol açabilecek madde atmak (m.76/c)
- Ormanlara dört km mesafede veya bu kanunun 31 inci veya 32 nci maddeleri kapsamına giren köyler hudutları içinde anız veya bitki örtüsü benzeri yakmak (m.76/c)
Yukarıda sayılan fiilleri işleyenler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezasına hükmolunur. (m.110/2)
6138 Sayılı Orman Kanununun 110. maddesine göre taksirle veya kasten işlenebilen orman yangınına neden olma suçları şunlardır:
Taksirle Orman Yangınına Sebebiyet Verme Suçu
Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenler iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak failin yangının söndürülmesine ve etkilerinin azaltılmasına yönelik çabaları veya meydana gelen zararın azlığı göz önünde bulundurularak verilecek ceza yarısına kadar indirilir. Zararın belirlenmesinde yangın sonucu tamamen yanan ağaç ve ağaççıkların değeri, kısmen yanan ağaç ve ağaççıkların değerinde meydana gelen azalma, alt tabaka orman örtüsünün yanması nedeniyle oluşan zarar ve toprağın humuslu tabakasının yanması nedeniyle meydana gelen verim kaybı dikkate alınır. (Orman Kanunu m. 110/3)
Bu suç teşebbüse elverişli değildir.
İştirak için kasten işlenen bir fiilin varlığı gerekli olduğundan taksirle orman yangınına neden olma suçuna iştirak mümkün değildir. Ancak orman yangını birden fazla kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı eylemleri neticesinde gerçekleşmişse herkes kendi kusurundan sorumlu olacaktır.
Kasten Orman Yakma Suçu
Kasten orman yakan kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve onbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (Orman Kanunu m. 110/4) Bilerek ve isteyerek orman alanının yakılması durumunda maddede belirtilen suç oluşacaktır. Suçun oluşumu için sanığın orman yakmayı istemesi ve bu istekle hareket etmesi gerekmektedir. Yoksa orman yakma iradesi olmadan kasten anız yakma eylemi neticesinde ateşin sıçrayarak orman yangınına sebebiyet vermesi halinde 6831 Sayılı Kanunun 110/4. maddesinde düzenlenen kasten orman yakma suçu oluşmaz.
Kasten orman yakma suçunun oluşabilmesi için, ormanlık alanda dikili bulunan orman örtüsü ve bitkilerin yakılması gerekmektedir. Bu nedenle kesilmiş bir ağacın veya sökülmüş bir bitki örtüsünün ormanda yakılması kasten orman yakma suçunu oluşturmayacak; bu durumda ağaç kesme eylemi için 93/1. maddesinde düzenlenen suç, bitki örtüsünün sökülmesi eylemi için eylem toprağın verim gücünden faydalanmak için yapılmış ise 93/2. maddesinde düzenlenen suç oluşacaktır. Ancak kesilmiş ağaçların yakılması neticesinde yangın ormana sirayet ederse orman yakma suçu oluşacaktır.
Bu suça teşebbüs mümkündür.
Bu suça iştirakin her türlüsü mümkündür.
Devletin güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde devlet ormanlarını yakan kişi müebbet hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (Orman Kanunu m. 110/5)
Yangın Neticesinde İnsan Ölmesi
Yukarıda yazılı suçların işlenmesi sebebiyle, ölüm ve yaralanmanın meydana gelmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı cezaya hükmolunur. (Orman Kanunu m. 110/6)
Anız ve Benzeri Bitki Örtüsü Yakılması
Ormanlara dört km mesafede veya bu kanunun 31 inci veya 32 nci maddeleri kapsamına giren köyler hudutları içinde anız veya bitki örtüsü benzeri yakanlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezasına hükmolunur.
Orman köyü, ormaniçi ve ormana bitişik köyleri ifade eder. Buna göre ormana 4 km mesafeden uzak da olsa orman içi ve ormana bitişik köylerde anız veya bitki örtüsü yakmak madde kapsamında suç olarak düzenlenmiştir. Anız veya bitki örtüsünün yakılma eyleminin suç oluşturabilmesi için, anız veya bitki örtüsünün sökülüp başka bir yerde toplanarak yakılması halinde maddede tanımlanan suçu oluşturmaz.
Orman Kanunu madde 110/2’de düzenlenen suç tehlike suçu olup, suç oluşumu için bir zarar doğmuş olması gerekmemektedir. Bu sebeple ormana 4 km mesafede bulunan yerde veya 4 km mesafeden daha uzak da olsa orman köylerinde anız veya bitki örtüsü yakılması sonucunda orman alanı yanmamış olsa da suç oluşacaktır.
Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
- 6138 Sayılı Kanunun 110/2 ve 3. maddesinde düzenlenen suçlarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
- 110/4. maddesinde düzenlenen suç için görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.
- 110/5. maddesinde düzenlenen suç için görevli mahkeme özel görevli Ağır Ceza Mahkemesidir.
ORMAN YANGINI SUÇU HAKKINDA YARGITAY KARARLARI
Sigara İzmaritini Söndürmeden Yere Atma Hakkında Yargıtay Kararı
- Yargıtay 3. C.D. 09.07.2013 Tarihli, 2012/32725E., 2013/28509 Sayılı Kararında
“Davanın dayanağını oluşturan, 6831 sayılı Kanunun 82. maddesi gereğince aksi sabit oluncaya kadar geçerli bulunan 03.08.2006 tarihli suç tespit tutanağı ve yapılan keşif akabinde bilirkişinin sunduğu rapor ile yangının sigara izmaritinden çıkabileceği gibi sanığın plastik boruları kaynaştırmak için kullanılan aletin ısısından çıkabileceği tespit edilmiş olması, sanığın evine giden su borularını tamir ederken sigara içtiğini, 15-20 dakika sonra yangının başladığı tevil yolu ikrarı karşısında, sanığın devlet ormanında taksirle yangına neden olduğunun kabulü gerektiği gözetilmeden mahkumiyet yerine yazılı şekilde beraat kararı verilmesi.”
Taksirle Orman Yangınına Sebebiyet Verme Suçu Hakkında Yargıtay Kararı
- Yargıtay 3. C.D. 2012/2975E., 2013/2953 Sayılı Kararında
“Orman boşluğundaki ot yığınlarının altına giren yılanı öldürmek amacıyla otları tutuşturması ile oluşan orman yangınında sanığın eyleminin taksirle orman yangınına sebebiyet verme suçunu oluşturduğu kabul edilmiştir.”
Blog Yazılarımız:
Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Cezası (TCK madde 79)
Av. Tuğçe Çığlı
Av. Serhan Cantaş
