KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇU
GİRİŞ
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu, Türk Ceza Kanunu’nun Topluma Karşı Suçlar kısmının genel ahlaka karşı suçlar isimli yedinci bölümünde düzenlenmiştir. Ahlaka aykırı bir davranış olarak nitelendirilen kumarın, sosyal yaşam bakımından zararlı bir fiil teşkil ettiği açıktır. Nitekim kumarın taraflarından biri kazanırken diğeri kaybetmektedir. Bu suça ilişkin düzenlemede de, kumarın sosyal bakımdan ortaya koyduğu büyük tehlike ve doğurması olası facialar göz önüne alınmıştır.
KUMAR NEDİR?
Türk Ceza Kanunu suçu düzenlerken aynı zamanda tipe konu eylemi de tanımlamıştır. Kanunun 228.maddesinin 6.fıkrasında kuma şu şekilde tanımlanıştır: “Kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır. “ Tanımdan da anlaşılacağı üzere ceza hukuku bağlamında kumardan söz edilebilmesi için kazanç sağlama amacı ve kar ve kazancın talihe bağlı olması durumu olmak üzere iki başlıca unsur gerekmektedir.
Kumar, oynanırken ekonomik yönden bir gelir elde edilme amacı bulunmalıdır. Sırf manevi kazançlar bu kapsamda bir kazanç olarak kabul edilmemektedir. Kumarda oyunu kazanan taraf maddi açıdan bir kazanç elde ederken diğer taraf da maddi bir eksilme yaşamaktadır. Ancak bu maddi edimler illa da parasal olmayabilir yani bir ev, bir araba da kumara konu olabilir. Önemli olan ekonomik değere haiz bir mevcudun olmasıdır. Bununla beraber suçun oluşması için kazanç amacıyla oynanması yeterli olup ayrıca bir kazanç elde edilmiş olması zorunlu değildir.
Kumarın içermesi gereken bir diğer özellik, kazancın talihe bağlı olmasıdır. Kazancın talihe bağlı olmasıyla kastedilen; kumar oynanırken kişisel yetenek veya zeka gibi faktörlerin oyunun sonucu üzerinde az etkili olması veyahut da hiç etkili olmaması; talihin ise oyunun sonucu üzerinde büyük bir oranda etkili olması gerekliliğidir. Bu oyunlarda kişi oyunun sonucunu kendi yetenekleriyle değiştiremez. Sonuç tamamen veya büyük oranda şansa bağlıdır.
Burada kumar ile ilgili son bir hususa değinmek isteriz. Kumar oynamak Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak düzenlenmiş değildir. Kumar oynayan kişiye ceza kanununa göre cezai yaptırımda bulunulmamaktadır; ancak Kabahatler Kanunu kapsamında idari para cezası öngörülmüştür.
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇUNUN CEZASI NEDİR?
Türk Ceza Kanunu’nun 228.maddesinde ilgili suç şu şekilde düzenlenmiştir:
(1) Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki yüz günden aşağı olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır.
(3) Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
(4) Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Bu suçtan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇUNUN ÖZELLİKLERİ
Tipikliğe sebep olan eylem kumar oynanması için yer ve imkan sağlamadan ibarettir. Suç yer ve imkân sağlama şeklinde iki hareket içermesi sebebiyle çok hareketli; bu hareketlerin işleniş biçiminin belirlenmemesi nedeniyle de serbest hareketlidir. Ayrıca fiilin icrasıyla birlikte suç tamamlansa da sona ermeyip yer ve imkân sağlanmaya devam edildiği müddetçe suç işlenmeye devam edildiğinden mütemadi bir suçtur.
Suç, kumar için yer ve imkânın sağlanmasıyla tamamlanır; ayrıca kumarın oynanmasına ya da başkaca bir neticeye gerek yoktur. Çünkü suçun kanuni tanımında bir neticeye yer verilmemiştir. Fiilin gerçekleştirilmesiyle suçun tamamlanması ve ayrıca herhangi bir neticenin gerçekleşmiş olmasının aranmaması sebebiyle sırf hareket suçudur. Ayrıca suçun kanuni tanımında bir zararın ortaya çıkmasının aranmaması ve somut bir tehlikeye yer verilmemesi sebebiyle bu suç aynı zamanda soyut tehlike suçudur.
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun cezasının sınırı gereği görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer asliye ceza mahkemesidir. Söz konusu suç uzlaşmaya ve şikayete tabi değildir.
Son olarak belirtmek gerekir ki kumar için yer ve imkânın belli bir para karşılığında sağlanması şart değildir. Karşılıksız olarak yer ve imkân sağlanması da bu suçun oluşmasına sebebiyet verecektir. Yani kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun oluşması için maddi açıdan herhangi bir gelir kazanma amacı güdülmesine ya da bu amaçla yapılmasına gerek yoktur.
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇUNUN FİİL UNSURU
- Yer Sağlama
Yer sağlamak denilince kumar oynanması için uygun ortamın sağlanmasının gerektiği anlaşılır. Bu uygun ortam da her türlü mekân olabilir. Nitekim suçun kanuni tanımında da bu hususta bir sınırlandırmaya gidilmediğinde sağlanan yerin neresi olduğunun bir önemi yoktur. Yer sağlama bir konutta, bir parkta, bir sokakta bile söz konusu olabilir. Kumar oynanması için sağlanan yerin genellikle fiziki bir yer olması söz konusu olsa da internette kumar oynanması için sağlanan sanal ortam da bu suç bakımından yer olarak kabul edilmektedir. Ayrıca sağlanan yerin aleni olması da gerekmemektedir. Yer sağlayan kişinin oynanan kumara katılması suçun oluşmasına herhangi bir etki etmeyecektir.
- İmkan Sağlama
Kumar oynanmasını kolaylaştırması amacıyla kullanılan bütün aletler ve davranışların imkân sağlama kapsamında değerlendirilmesi mümkündür. Kumar oynayacak kişilere borç para temini, kumar oynanması için salt kumar oynamakta kullanılan araçların sağlanması, oyun kurallarının belirlenmesi, oyuncuların tanıştırılması, kumar oynanacak yere kişileri taşıma veya kişilere o yerde konaklama hizmeti sunulması gibi durumlarda imkân sağlandığı kabul edilir.
Esasında yer sağlamak da bir ölçüde imkan sağlamanın bir biçimidir. Ancak verdiğimiz örneklerde de görüleceği üzere her imkan sağlama yer sağlama fiilini kapsamayacaktır.
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ
Çocukların Kumar Oynaması İçin Yer ve İmkân Sağlanması
TCK bağlamında çocuk deyiminden henüz on sekiz yaşını doldurmamış kişi anlaşılır. Çocuk Koruma Kanunu’nda kişilerin başka yollarla daha erken yaşta reşit olmaları halinde bile on sekiz yaşını doldurmamışsa çocuk olarak kabul edildiği de düzenlenmiştir.
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunda eğer çocukların kumar oynaması için yer ve imkân sağlanması gündeme gelir ise daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal söz konusu olur ve belirlenen temel cezanın yarı oranında artırılması gerekir.
Suçun Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle İşlenmesi
Kanunda söz konusu nitelikli hal “suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi” şeklinde ifade edilerek fiilin işleniş tarzı belirlenmiş ve bu somutlaştırmayla beraber suçun bu nitelikli hali bağlı hareketli suç özelliği göstermektedir. Zira söz konusu nitelikli hal bağlamında yer ve imkân sağlamanın ancak bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi halinde tipiklik meydana gelecektir.
Doktrindeki bir görüşe göre kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçunun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde suçun işlendiği yer, bu imkânı sağlayan kişinin bulunduğu yer ile yer sağlayıcının yer sağlama hizmetini sunduğu yerdir.
Suçun bu nitelikli halinde, temel halindeki ceza üzerinden oransal bir artırım belirlenmemiştir. Kanun koyucu cezanın alt ve üst sınırını ayrıca belirleme suretiyle ceza tayini yoluna gitmiştir. Cezanın hem alt hem üst sınırı suçun temel hali için öngörülen cezanın alt ve üst sınırından yukarı olarak belirlenmesi sebebiyle bu nitelikli hal, suçun daha ağır ceza verilmesini gerektiren nitelikli hal olarak vasıflandırılabilir.
Suçun Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi
Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Suç işlemek amacıyla örgüt kurma, bu örgütü yönetme veya örgüte üye olmaya TCK m. 220’de ayrı bir suç tipi olarak düzenlenmiş ve bu örgütün faaliyeti çerçevesinde ayrı bir suç işlenmesi halinde ayrıca bu suçtan da ceza verilmesi yoluna gidileceği düzenlenmiştir. Sonuç olarak, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi ihtimalinde fail veyahut da şeriklerin hem TCK m. 220 hem de TCK m. 228/4 kapsamında sorumlulukları gündeme gelecek ve gerçek içtima suretiyle her iki suçtan da ayrı ayrı ceza tayini yoluna gidilecektir.
KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKAN SAĞLAMA SUÇU HAKKINDA YARGITAY KARARLARI
Kumar Oynanması Amacıyla Temin Edilen Eşyaların Müsaderesi Hakkında Yargıtay Kararı
- Yargıtay 8.Ceza Dairesi’nin E. 2019/20729 K. 2021/22874 Sayılı 15.12.2021
Adli Emanetin 2015/1258 sırasında kayıtlı olan mühürlü tombala makinesi ve içerisindeki kartlar, pullar, kamera ve mühürlü çuval içerisindeki 2 adet LCD televizyonun suçun işlenmesinde kullanılan eşyalar olduğu anlaşıldığından müsaderesine ilişkin mahkemenin kabul ve uygulamasında isabetsizlik görülmeyip Tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak edilmemiştir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 02.12.2021 tarih, 2021/69-606 Esas ve Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere; 1072 sayılı Rulet, Tilt ve benzeri oyun aletleri ve makineleri hakkında kanun kapsamına giren alet ve makinelerle kumar oynatılması halinde hem TCK’nın 228. maddesinde düzenlenen kumar oynanması için yer ve imkan hazırlama suçu hem de 1072 sayılı Yasaya aykırılık suçlarının birlikte oluşacağı ve sanık hakkında 1072 sayılı Yasaya aykırılık nedeniyle dava açılmadığı anlaşılmakta ise de, 1072 sayılı Yasaya aykırılık suçundan zamanaşımı süresi içinde işlem yapılması mümkün görülmüştür.
1072 Sayılı Kanunda Belirtilen Gerçek İçtima Durumu Yargıtay Kararı
- Yargıtay 8.Ceza Dairesi’nin E. 2019/9412 K. 2020/14610 Sayılı 30.6.2020
1072 sayılı Rulet, Tilt ve Benzeri Oyun Aletleri ve Makinaları hakkında Kanunun 1. maddesinde rulet, tilt, langırt ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen otomatik, yarı otomatik, el veya ayakla kullanılan oyun makinaları ve benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmeyi yasakladığı ve madde kapsamında bu aletlerle kumar oynatılması halinde ayrıca kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçundan da ceza verileceğine ilişkin bir hüküm bulunmaması karşısında, 1072 sayılı Kanun kapsamındaki tombala makinası ile tombala oynatılması eyleminde TCK.nın 44/1. maddesinde yer alan “işlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır” hükmü karşısında sanığın 1072 sayılı Kanun’un 1 ve 2. maddesi ile cezalandırılması gerekirken yazılı şekilde TCK.nın 228/1. maddesi ile cezalandırılmasına karar verilmesi…
Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama Suçunun Zincirleme Şekilde İşlenmesi Yargıtay Kararı
- Yargıtay 19.Ceza Dairesi’nin E. 2018/1210 K. 2018/9733 Sayılı 02.10.2018
1072 sayılı Kanunun 1. maddesi delaleti ile 2. maddesinde tanımlanan suç ile TCK’nın 228. maddesinde tanımlanan suçların mağdurlarının toplum olması, UYAP ortamında yapılan araştırmada sanık hakkında; Antalya 12. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/795 Esas, 2014/645 Karar sayılı kararı ile 1072 sayılı Kanuna muhalefet suçundan verilen mahkumiyet kararı, Antalya 11. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/788 Esas, 2015/14 Karar sayılı kararı ile kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçundan verilen mahkumiyet kararlarının da mevcut bulunduğunun anlaşılması karşısında; anılan dosyaların akıbeti araştırılarak, mümkün olması halinde birleştirilerek, suç ve iddianame tarihleri dikkate alınıp hukuki kesintinin iddianamenin düzenlenmesiyle gerçekleşeceği gözetilmek suretiyle, sanığın bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda aynı mağdura karşı aynı suçu birden fazla işleyip işlemediğinin ve hakkında TCK’nın 43/1. maddesinin uygulanması gerekip gerekmediğinin tartışılması zorunluluğu bozmayı gerektirmiş ve O Yer Cumhuriyet savcısı ile sanık K2’nin temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden BOZULMASINA yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 02/10/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama Suçunun Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi Yargıtay Kararı
- Yargıtay 8.Ceza Dairesi’nin E. 2016/12930 K. 2017/5650 Sayılı 17.5.2017
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 27.12.2016 gün ve 2016/283958 sayılı itirazının, 6325 sayılı Kanunun 99. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK’nin 308/3. madde ve fıkrası gereğince, Dairemizin 18.02.2016 gün ve 2015/4412-2016/1839 esas, karar sayılı ilamda kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçundan kurulan mahkumiyet hükmünün onanmasına ilişkin kararının kaldırılmasına, dosyanın yeniden yapılan incelemesi sonunda gereği görüşüldü:
Yapılan yargılama sonucunda kurulan hükme yönelik yerinde görülmeyen sair itirazların reddine, ancak;
Daha önce hapis cezasına mahkum edilmediği anlaşılan sanık hakkında, tayin olunan 25 gün hapis cezasının 5237 sayılı TCK’nin 50/3. maddesi uyarınca, aynı maddenin 1. fıkrasındaki seçenek yaptırımlardan birine çevrilmesi zorunluluğu gözetilmeden hüküm kurulması,
Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nin 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 17.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Blog Yazılarımız:
Sigara ve Alkol Kaçakçılığı Suçu ve Cezası Nedir?
Stj. Av. Rümeysa Özatlı
Av. Serhan Cantaş
